Ustawa przewiduje trzy formy korzystania z wód
Korzystanie powszechne, korzystanie zwykle i korzystanie szczególne. Każdy człowiek ma prawo do korzystania z wód powierzchniowych stanowiących własność państwa, z wyjątkiem wód w rowach oraz w stawach i innych zbiorników wodnych przeznaczonych do hodowli i chowu ryb. Jest to powszechne korzystanie z wód. Służy ono do zaspokojenia potrzeb osobistych i gospodarstwa domowego lub rolnego bez stosowania urządzeń specjalnych oraz do wypoczynku i uprawiania turystyki, sportów wodnych i wędkarstwa. W przeciwieństwie do korzystania powszechnego, prawo do zwykłego korzystania z wody przysługuje jedynie właścicielowi gruntu, z którym dana woda jest związana. Właściciel gruntu może dla zaspokojenia potrzeb własnych i gospodarstwa domowego oraz indywidualnego gospodarstwa rolnego korzystać bez pozwolenia wodnoprawnego z wody stanowiącej jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Właściciel nie powinien jednak wprowadzać do wody ścieków nienależycie oczyszczonych. Prawo wodne podkreśla w art. 50, że właściciel gruntu nie może zmieniać stanu wody na gruncie, istniejącego najmniej od pięciu lat, jeżeli taka zmiana mogłaby szkodliwie oddziaływać na nieruchomości sąsiednie. Naczelnik gminy może w przypadkach szczególnie uzasadnionych wydać pozwolenie wodnoprawne na zwykłe korzystanie z cudzej wody, oraz przyznać odszkodowanie właścicielowi wody.
